ΛΟΓΟΤΥΠΟ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΗΜΑΤΟΣ

Ένας από τους κύριους στόχους του project AGREEN είναι να προτείνει μία περιφερειακή πολιτική εμπορικού σήματος για τα αγροτικά προϊόντα της λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας που θα εμπεριέχει περιβαλλοντικό μήνυμα. Σε αυτό το πλαίσιο οι εταίροι του project συνέταξαν μελέτη σκοπιμότητας δυνατοτήτων ανάπτυξης σύγχρονων περιβαλλοντικά υπεύθυνων γεωργικών μεθόδων στις χώρες εταίρους και μελέτησαν τις ειδικές συνθήκες κάθε χώρας όπως και τις προτιμήσεις και συνήθειες των καταναλωτών. Συντάχθηκαν 6 αναφορές από Βουλγαρία, Ρουμανία, Τουρκία, Γεωργία, Αρμενία και Ελλάδα.

Στη συνέχεια αναλύθηκαν και συγκεντρώθηκαν τα πρωτογενή και δευτερογενή ευρήματα της έρευνας, ενώ συντάχθηκε εμπεριστατωμένη αναφορά για την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας όπου παρουσιάζονταν οι κοινές αναπτυξιακές προκλήσεις και τα γενικά συμπεράσματα των ερευνητών.

Τέλος, αναπτύχθηκε κοινή πρόταση των ερευνητών για την εμφάνιση του λογοτύπου και την περιφερειακή στρατηγική εμπορικού σήματος στην κατεύθυνση της βελτίωσης της εμπορικής παρουσίασης και της εικόνας των παραγωγών περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων και αγαθών στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας.

Παρακάτω μπορείτε να βρείτε τα αρχεία των αναφορών.

Οι περιφερειακές στρατηγικές εμπορικού σήματος κερδίζουν έδαφος λόγω της πολυπλοκότητας των αγορών και της αυξανόμενης σημασίας της εθνικής και περιφερειακής ανταγωνιστικότητας. Η ανάπτυξη μίας περιφερειακής στρατηγικής εμπορικού σήματος, με καλή διαχείριση, θα παράσχει οικονομικά κίνητρα προσέλκυσης επενδυτών, πελατών, αγορών, τουριστών και θα αποτελέσει πηγή εισοδήματος για την τοπική κοινωνία. Για το λόγο αυτό, η παρούσα αναφορά εστιάζει στη δημιουργία εθνικών και περιφερειακών στρατηγικών εμπορικού σήματος αγροτικών προϊόντων με έμφαση στην ανταγωνιστικότητά τους.

Η δημιουργία του λογοτύπου βασίστηκε στην εκτεταμένη μελέτη σκοπιμότητας των δυνατοτήτων ανάπτυξης σύγχρονων και περιβαλλοντικά υπεύθυνων γεωργικών μεθόδων στις χώρες-εταίρους, και στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας γενικότερα, η οποία συντάχθηκε τα έτη 2020-2021 από ειδικούς εμπειρογνώμονες του project AGREEN, λαμβάνοντας υπόψιν τα πρωτογενή και δευτερογενή ευρήματα στοχευμένης έρευνας όπως και αναλύσεις εφαρμοζόμενων πρακτικών.

Η μελέτη σκοπιμότητας φανέρωσε πολλές κοινές αναπτυξιακές προκλήσεις και δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εμπλεκόμενοι, όπως και ελλείψεις στη δημιουργία πολιτικών και στρατηγικού σχεδιασμού για την Κλιματικά Έξυπνη Γεωργία (CSA) στην περιοχή. Εις αναμονήν της πρότασης μιας κατάλληλης για όλη την περιοχή περιφερειακής στρατηγικής εμπορικού σήματος για αγροτικά προϊόντα της λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας, μελετήθηκαν οι ειδικές συνθήκες κάθε χώρας όσον αφορά τις προτιμήσεις και συνήθειες δυνητικών καταναλωτών των προϊόντων Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας (CSA), όπως και νομικές ιδιαιτερότητες. Επιπλέον η σχεδιαζόμενη στρατηγική εμπορικού σήματος μελετά τον ανταγωνισμό και προτείνει την προβολή των ιδιαίτερων στοιχείων των εν λόγω προϊόντων που έχουν παραχθεί στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας.

Σκοπός της παρούσας αναφοράς είναι η ανάλυση των τάσεων της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας (CSA) και η σύσταση των κανόνων ανάπτυξης στρατηγικής εμπορικού σήματος που θα ωφελεί τόσο τους παραγωγούς όσο και παράγοντες της αγοράς στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.

Λαμβάνονται υπόψιν οι αλλαγές των καταναλωτικών αντιλήψεων περί υγιεινής ζωής και υγιεινών προϊόντων διατροφής, η ψηφιοποίηση της αγοράς και του μάρκετινγκ, ειδικά ο συνδυασμός διαδικτυακών εμπορικών δικτύων επικοινωνίας και δικτύων διανομής.

Η αναφορά αποκαλύπτει τις νέες τάσεις λόγω κλιματικής αλλαγής οι οποίες έχουν αντίκτυπο στις χώρες της περιοχής της Μαύρης Θάλασσας. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης και της χαρτογράφησης της αντίληψης της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας (CSA) σε συνδυασμό με αναλύσεις του αγροτικού τομέα στις χώρες της Μαύρης Θάλασσας και την υπάρχουσα κλιματική αλλαγή, οδήγησαν στην κατανόηση των δυνατοτήτων και αδυναμιών της εφαρμογής περιβαλλοντικά υπεύθυνων γεωργικών μεθόδων. Επιπλέον, η εξέταση βιβλιογραφικών δεδομένων και πρόσφατων αναφορών φανερώνει τις ευκαιρίες αλλά και τις απειλές λόγω του εξωτερικού περιβάλλοντος, που οδηγούν με τη σειρά τους είτε σε ομαλή υιοθέτηση των ευρωπαϊκών κανονισμών είτε σε περαιτέρω εμπόδια και δυσκολίες.

Η μελέτη παρουσιάζει ακόμη τις σύγχρονες βιώσιμες πρακτικές οργανικής γεωργίας, ερευνά τις συνθήκες της αγοράς και του παγκόσμιου ανταγωνισμού και αναφέρει παραδείγματα εφαρμοσμένων πρακτικών περιβαλλοντικά υπεύθυνων γεωργικών μεθόδων και μοντέλων καλλιέργειας στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας.

Η Κλιματικά Έξυπνη Γεωργία (CSA) βασίζεται στην ιδέα ότι ο αγροτικός τομέας είναι θεμελιώδης για την απάντηση στην κλιματική αλλαγή, όχι μόνο λόγω της ευαλωτότητάς του στην ίδια την κλιματική αλλαγή αλλά και επειδή ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για το πρόβλημα.  Η Κλιματικά Έξυπνη Γεωργία προσφέρει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στη διαχείριση αγροτικού, κτηνοτροφικού, δασικού και αλιευτικού κεφαλαίου με τρόπο βιώσιμο απέναντι στην κλιματική αλλαγή, εξασφαλίζοντας επάρκεια τροφής για τον ολοένα και αυξανόμενο πληθυσμό της Γης, ενώ ταυτόχρονα απολαμβάνει αυξανόμενης προσοχής σε διεθνές επίπεδο και θεωρείται η λύση κλειδί για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η αγροτική παραγωγή λόγω κλιματικής αλλαγής.

Στη Βουλγαρία η κλιματική αλλαγή εκδηλώνεται μέσω της αστάθειας του καιρού, της αλλαγής των ορίων των αγροοικοσυστημάτων, επιθετικών ασθενειών των φυτών και ζιζανίων και αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων. Αυτοί οι παράγοντες απειλούν την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή. Οι αγρότες αντιλαμβάνονται διαρκώς την έκταση του προβλήματος και εισάγουν νέες καινοτόμες τεχνολογικές πρακτικές στις παραγωγικές μεθόδους.

Η μελέτη παρουσιάζει την κατάσταση του αγροτικού τομέα στη Βουλγαρία και αναλύει τις προϋποθέσεις επιτυχημένης εφαρμογής των περιβαλλοντικά υπεύθυνων γεωργικών μεθόδων στη χώρα. Επιπλέον ερευνά το σημερινό ποσοστό και τη δυναμική της οργανικής γεωργίας, εστιάζοντας στις ειδικές συνθήκες της χώρας. Η αποτίμηση των εφαρμοζόμενων πολιτικών και των ευκαιριών επένδυσης συμπληρώνεται από μία διεξοδική ανάλυση της εγχώριας και διεθνούς αγοράς προϊόντων της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας. Δίνεται έμφαση στα πλεονεκτήματα και τις προκλήσεις της ανάπτυξης της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας (CSA) στη Βουλγαρία και εξάγονται συμπεράσματα βάσει των συλλεγόμενων στοιχείων.

Τέλος, παρουσιάζεται πλήθος εφασμοσμένων πρακτικών περιβαλλοντικά υπεύθυνων γεωργικών μεθόδων στη χώρα.

Το κλίμα του πλανήτη αλλάζει, αυτό είναι δεδομένο. Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μέγιστη πρόκληση για την παγκόσμια ασφάλεια σε τροφή. Αγρότες, κτηνοτρόφοι και αλιείς, οι άνθρωποι που παράγουν το φαγητό που τρώμε, είναι εκείνοι που επηρεάζονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή. Οι αγροτικές κοινωνίες πρέπει να να αναπτύξουν ανθεκτικότητα και να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή με τρόπο που να προμηθεύουν με τροφή τον αυξανόμενο πληθυσμό χωρίς να υποβαθμίζουν τις πολύτιμες πηγές εδάφους και νερού. Αυτός είναι ο λόγος που έχουμε ανάγκη την Κλιματικά Έξυπνη Γεωργία.

Ο αγροτικός τομέας στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα κρίσιμος απασχολώντας σημαντικό εργατικό δυναμικό και συνεισφέροντας σε μεγάλο βαθμό στη δημιουργία του εθνικού ΑΕΠ και στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας. Οι συνέπειες της αγροτικής δραστηριότητας στο περιβάλλον και το κλίμα είναι εμφανείς παρά τη σημαντική προσπάθεια που καταβάλλει το κράτος και ο αγροτικός πληθυσμός για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Η Κλιματικά Έξυπνη Γεωργία που αποτελεί μία ξεκάθαρη λύση αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και της προστασίας της αγροτικής παραγωγής δεν είναι ευρέως διαδεδομένη στην Ελλάδα, και ακόμη λιγότερο στις περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης. Για την ανάπτυξη της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας θα πρέπει να υπάρξει ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο, στήριξη από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, οικονομικά κίνητρα, εφαρμοσμένη έρευνα, διάδοση και ευαισθητοποίηση του καταναλωτικού κοινού και των ενδιαφερόμενων μερών.

Η μελέτη παρουσιάζει την κατάσταση του αγροτικού τομέα στην Ελλάδα και αναλύει τις προϋποθέσεις επιτυχημένης εφαρμογής των περιβαλλοντικά υπεύθυνων γεωργικών μεθόδων στη χώρα. Επιπλέον ερευνά το σημερινό ποσοστό και τη δυναμική της οργανικής γεωργίας, εστιάζοντας στις ειδικές συνθήκες της χώρας. Δίνεται έμφαση στα πλεονεκτήματα και τις προκλήσεις της ανάπτυξης της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας (CSA) στη Βουλγαρία και εξάγονται συμπεράσματα βάσει των συλλεγόμενων στοιχείων.

Τέλος, παρουσιάζεται πλήθος εφασμοσμένων πρακτικών περιβαλλοντικά υπεύθυνων γεωργικών μεθόδων στη χώρα.

Ο αγροτικός τομέας πρέπει να ξεπεράσει τρεις αλληλένδετες προκλήσεις: να αυξήσει με βιώσιμο τρόπο την αγροτική παραγωγή ώστε να ανταποκριθεί στην παγκόσμια ζήτηση, να προσαρμοστεί στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και να συνεισφέρει στη μείωση της έκλυσης αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων (FAO) έχει αναπτύξει και προωθήσει την έννοια της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας για την επίτευξη αυτών των στόχων.

Στην Τουρκία η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την αγροτική παραγωγή σε μεγάλη κλίμακα. Παρά την ανάπτυξη μελετών προσαρμογής της αγροτικής παραγωγής στην κλιματική αλλαγή, οι μικρές και αδύναμες οικονομικά αγροτικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω του μικρής δυναμικότητας και του πολυτεμαχισμού των αρόσιμων εκτάσεων. Η αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων θα διευκολύνει την εφαρμογή της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας.

Η ανάλυση Ευκαιριών και Απειλών σχετικά με την εφαρμογή της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας στην Τουρκία αναδεικνύει τις πιθανές απειλές αλλά και την δυνατότητα να ξεπεραστούν οι όποιες δυσκολίες. Η μελέτη έγινε για την περιοχή της Ανατολικής Θράκης. Επιπλέον προτείνονται πρακτικές προσαρμογής και ανθεκτικότητας σε συνδυασμό με πειραματικά μοντέλα καλλιέργειας σε πιλοτική βάση ώστε να δοκιμαστεί η βιωσιμότητα των νέων πρακτικών.

Σε γενικές γραμμές, η μελέτη παρουσιάζει την κατάσταση του αγροτικού τομέα στην Τουρκία και αναλύει τις προϋποθέσεις επιτυχημένης εφαρμογής περιβαλλοντικά υπεύθυνων γεωργικών μεθόδων στη χώρα. Επιπλέον ερευνά το σημερινό ποσοστό και τη δυναμική της οργανικής γεωργίας, εστιάζοντας στις ειδικές συνθήκες της χώρας. Δίνεται έμφαση στα πλεονεκτήματα και τις προκλήσεις της ανάπτυξης της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας (CSA) στην Τουρκία και εξάγονται συμπεράσματα βάσει των συλλεγόμενων στοιχείων.

Τέλος, παρουσιάζονται 6 εφαρμοσμένες πρακτικές περιβαλλοντικά υπεύθυνων γεωργικών μεθόδων στη χώρα.

Η γεωργία αποτελεί σημαντικό και στρατηγικό κλάδο της οικονομίας όλων των χωρών της λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας. Το ίδιο ισχύει και για τη Ρουμανία. Ωστόσο, η ανάπτυξή της δεν έχει λάβει υπόψιν την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, το γεγονός των πεπερασμένων εδαφών και την ανάγκη στρατηγικού σχεδιασμού για τη διατήρηση και την αειφορία του περιβάλλοντός της. Η εμπειρία έχει δείξει ότι τα περιθώρια βελτίωσης αυξάνονται όταν οι εμπλεκόμενοι – αγρότες, οργανώσεις, ερευνητικά και εκπαιδευτικά κέντρα, διοικητικές δομές – ενώνουν τις δυνάμεις τους με αποτέλεσμα ευεργετικό για την κοινωνία.

Η μελέτη σκοπιμότητας στη Ρουμανία εστίασε σε δοκιμές της προοπτικής εφαρμογής της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας στη χώρα και στη δημιουργία κοινού εμπορικού σήματος για πράσινα και περιβαλλοντικά φιλικά αγροτικά προϊόντα στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας. Αναλύονται πιθανά προβλήματα που θα μπορούσαν να ανακύψουν από τον εξυγχρονισμό των αγροτικών μεθόδων και προτείνονται λύσεις, λαμβάνοντας υπόψιν όλους τους βασικούς παράγοντες.

Επίσης περιγράφονται οι ειδικές συνθήκες που απαιτούνται για τη λειτουργικότητα των μεθόδων της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας, τα πιθανά εμπόδια, ο ανταγωνισμός και η απαιτούμενη χρηματοδότηση ώστε να γίνει εφικτό το ενλόγω εγχείρημα.

Τέλος, δίνεται έμφαση σε μία δέσμη προτάσεων για την εισαγωγή και ανάπτυξη της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας στη Ρουμανία και παρουσιάζονται επιτυχημένα παραδείγματα για να καταδείξουν τη δυναμική του εγχειρήματος στη χώρα.

Η μελέτη σκοπιμότητας της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας στην Γεωργία στοχεύει στη συγκέντρωση στοιχείων αναφορικά με τα τρέχοντα προβλήματα και τις ευκαιρίες ανάπτυξής της στη χώρα. Παρουσιάζονται τα βασικότερα ευρήματα που αφορούν:

Τη γενική κατάσταση του αγροτικού τομέα στη Γεωργία

Τα γενικά προβλήματα λόγω της κλιματικής αλλαγής

Τη γνώμη του πληθυσμού για την εφαρμογή της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας

Τη γνώμη των μελών οργανώσεων και οργανισμών που ασχολούνται με την τοπική και αγροτική ανάπτυξη για τις τρέχουσες δραστηριότητες και τάσεις της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας στη χώρα.

Επιπλέον, μελετήθηκαν και αναλύθηκαν τα θετικά και αρνητικά αποτελέσμα της εφαρμογής της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας, λαμβάνοντας υπόψιν τις ειδικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα.

Αν και η Κλιματικά Έξυπνη Γεωργία δεν είναι πολύ δημοφιλής, τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει η εισαγωγή περιβαλλοντικών μεθόδων και τεχνολογίας στην αγροτική παραγωγή στη Γεωργία οι οποίες ευθύνονται για αύξηση της παραγωγικότητας, μείωση του κόστους και παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας. Με τη χρήση μεθόδων της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας αναπτύχθηκαν 5 επιτυχημένα μοντέλα καλλιέργειας, τα οποία παρουσιάζονται στη μελέτη.

Ο αγροτικός τομέας στη Δημοκρατία της Αρμενίας είναι από τους σημαντικότερους της χώρας με συνεισφορά 13% στο ΑΕΠ το 2019.

Η μελέτη σκοπιμότητας έχει ως στόχο την κατανόηση του δυναμικού της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας στην Αρμενία και παρουσιάζει πλήθος προκλήσεων και ευκαιριών όσον αφορά την εισαγωγή των μεδόθων της στη χώρα. Γίνεται αναφορά στην παρούσα γενική κατάσταση του αγροτικού τομέα στην Αρμενία και στις τρέχουσες γεωργικές πρακτικές, τα ενδιαφερόμενα μέρη και την τοπική αγορά, ενώ εξετάζονται τρόποι ένταξης περιβαλλοντικά υπεύθυνων γεωργικών μεθόδων παραγωγής στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας.

Επιπλέον γίνεται εις βάθος ανάλυση των προοπτικών από την εφαρμογή της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας, με έμφαση στα πλεονεκτήματα, τις αδυναμίες, τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις όσον αφορά τις εν λόγω πρακτικές.

Οι περιβαλλοντικά υπεύθυνες γεωργικές μέθοδοι στην Αρμενία περιλαμβάνουν οργανική παραγωγή, θερμοκήπια, οπωρώνες, φάρμες και πρακτικές όπως άρδευση με τη μέθοδο στάγδην, χρήση καλλιέργειας κάλυψης και οργανικών λιπασμάτων, συστήματα έναντι χαλαζόπτωσης, εντατικοποίηση της παραγωγής κ.α.

Οι πρακτικές της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς στη χώρα. Στη μελέτη εξετάζονται 5 τέτοια παραδείγματα εφαρμοσμένων πρακτικών.